28 listopada w charkowskim Centrum Rozwoju Samorządu Lokalnego odbyło się seminarium na temat finansowania inwestycji w efektywność energetyczną. Do udziału w nim zaprosiliśmy nie tylko przedstawicieli zjednoczonych terytorialnych hromad, ale także innych pracowników władzy lokalnej, zainteresowanych tematyką.
Ocenia się, że wydatki na ogrzewanie i energię świetlną stanowią około 30 % budżetów zjednoczonych hromad. To duży wysiłek finansowy i zarazem ograniczenie wydatków na inne usługi, świadczone mieszkańcom przez hromady. Lepsze i bardziej efektywne gospodarowanie energią wymaga inwestycji, czyli pozyskania do budżetów dodatkowych środków. Skąd i w jaki sposób można je pozyskiwać?
Pani Olga Szamajewa z Departamentu Ekonomiki i Współpracy Międzynarodowej w Charkowskiej Obwodowej Administracji Państwowej rozpoczęła od przedstawienia struktur i osób, odpowiedzialnych za wsparcie finansowe hromad, podała numery ich telefonów komórkowych i adresy mailowe. Mówiła o tym, jak działa DFRR, czyli Państwowy Fundusz Rozwoju Regionalnego. Warunkiem aplikowania o jego wsparcie jest, m.in., posiadanie przez hromadę planu rozwoju społeczno-gospodarczego i następnie wypełnienie elektronicznej aplikacji. Wskazała, że istnieją subwencje z budżetu centralnego do budżetów lokalnych, które mogą być wykorzystane do tworzenia infrastruktury, niezbędnej przy powstawaniu zjednoczonych terytorialnych hromad.
Pan Andrzej Szijan z Departamentu Strategii Rozwoju Państwowej Agencji do spraw Energoefektywności i Oszczędzania Energii omówił zasady tzw. „ciepłych kredytów”, które udzielane są spółdzielniom mieszkaniowym i osobom indywidualnym. Zaletą tego instrumentu jest stosunkowo niski, jak na warunki Ukrainy, koszt kredytu oraz możliwość zwrotu części poniesionych nakładów. W latach 2014-2018 ponad 500 tysięcy rodzin skorzystało z „ciepłych kredytów”- wydatkowano na nie ponad 7 mld hrywien.
Pan Oleg Maslennikov, pracujący dla International Finance Corporation, przedstawił pakiety kredytowe, jakie w 2019 roku będzie oferował Fundusz Efektywności Energetycznej Ukrainy. Fundusz powstał głównie ze środków Unii Europejskiej i adresowany jest do spółdzielni mieszkaniowych, w tych zaś odnowi się do budynków mieszkalnych powstałych przed 2006 rokiem.
Pan Vyacheslav Gusyev , ekspert programu „Nasza energia”, mówił że DFRR jest realnym, dostępnym wsparciem dla hromad. Z jego środków finansowane jest ocieplenie szkół, wymiana okien oraz inne proste działania podnoszące efektywność energetyczną. Podkreślił, że międzynarodowe granty dla Ukrainy nie są adresowane do zjednoczonych terytorialnych hromad. Dlatego często najlepszym rozwiązaniem dla hromady są komercyjne kredyty bankowe- straty energii bywają tak duże, że nakłady na wymianę kotła zwracają się w ciągu roku.
Pan Władysław Bałasz z Ukrsibbanku mówił o programie IQ Energy finansowanym przez Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju. To prosty i szybki sposób na podniesienie efektywności energetycznej w prywatnych domach i mieszkaniach. Internetowy wniosek, wybór materiałów tylko z katalogu produktów, konieczność wykonania praw w 4 miesiące, weryfikacja na podstawie fotografii wykonanych prac, losowe kontrole, zwrot do 35 % wartości kredytu- to zalety programu. Ukrsibbank ocenia, że efektem udzielonych kredytów jest obniżenie emisji CO2 o 4200 ton.
Pani Natalia Koliada z KredoBanku przedstawiła tę największą polską inwestycję w Ukrainie. Mówiła, że o sile tego banku stanowi jego polski właściciel, za którym stoi polskie państwo. To właściwy, bo pewny partner bankowy dla hromad.
Seminarium pokazało, że istnieje już sporo instrumentów finansowego wsparcia inwestycji w energoefektywność w hromadach. Niestety, ta wiedza nie jest powszechna wśród administracji. Potrzebne jest też upowszechnienie ekonomiczno- finansowych schematów podejmowania ryzyka inwestycyjnego. Brakuje też trochę odwagi.
